Katarzyna Czarnecka, Dorota A. Kowalska, Lyudmyla Yanushevska : Z kresów wschodnich na zachodnie. Relacje przesiedleńców z komentarzem językowym. Tom 1. Tarnopolskie, Kraków, 2021, 364 s. ISBN: 978-83-64007-77-4

"W tomie znalazły się opowieści przedstawione z różnych perspektyw pokoleniowych. Mamy tu relacje 36 osób, które rodzinne miejscowości w Tarnopolskiem opuściły w różnym wieku: najmłodsi w momencie wyjazdu mieli po 10–12 lat, najstarsi przyjechali na Ziemie Zachodnie jako dojrzali, ponad czterdziestoletni ludzie. Wspomnienia starszych respondentów są obszerniejsze i dotyczą różnych sfer życia, ale i młodsi zachowali w pamięci istotne obrazy z dzieciństwa na Kresach czy z dramatycznej drogi na Zachód. Relacje stanowią niezwykłe świadectwo czasu i wydarzeń. Należy pamiętać, że są to wypowiedzi subiektywne, niezweryfikowane pod względem ścisłości historycznej. Brak tu dokładnych dat i nazwisk. Przykładem subiektywizmu jest także powtarzający się w wielu relacjach wątek o dobrosąsiedzkim współistnieniu z Ukraińcami, nawet tam, gdzie ci sami rozmówcy przytaczają fakty przeczące temu mitowi (presja na eliminowanie języka ukraińskiego w kontaktach codziennych we wsiach z przewagą ludności polskiej, narzucanie wyznania rzymskokatolickiego w małżeństwach mieszanych). Zamieszczone w tomie wspomnienia są niewątpliwie cennym świadectwem przeszłości, jak też materiałem do dalszych badań – językowych, historycznych czy socjologicznych."

[Fragment przedmowy]